Ekmeğin Faydaları

Ne zaman diyete başlasak öncelikle ekmeği keseriz! Oysa ekmek gerçekte ?masum? bir besindir. Ekmeğin şişmanlatıcı olduğuna dair kanılar tümüyle geçersizdir. Yağ oranının düşük olması ve insanı tok tutması nedeniyle ekmek diyetlerde rahatlıkla tüketilebilir; yeter ki ölçü aşılmasın

Ekmek, çocukluktan yetişkinliğe her dönemde bireylerin günlük beslenmesinde yer alan önemli bir besin maddesidir. Bu nedenledir ki günümüzde sadece ülkemizde değil, dünyanın her yerinde en çok üretilen ve tüketilen yiyecek haline gelmiştir.



Hayatımızda büyük bir yeri olan ekmekle ilgili olarak merak edilen pek çok konu ve bunlara paralel olarak bize gelen birçok da fax var.

En çok sorulan soru: ?Ekmek şişmanlatır mı?? Bunu şu sorular takip ediyor: ?İnsan vücudunun gerçekten ekmeğe ihtiyacı var mı??, ?Hangi ekmek çeşidi daha faydalı??

Tüm bu soruların cevabını vermek üzere, önce ekmeği tanıyalım. İlk kez günümüzden yaklaşık 12 asır önce yapılmış olduğu sanılan ekmek; başta buğday, mısır (darı), arpa, çavdar ve soya gibi çeşitli tahıllardan elde edilen unun hamur haline getirilip mayalanması ve pişirilmesiyle elde edilir. Karbonhidratlar zengin bir besindir ve vücuda enerji sağlar. Ayrıca bir miktar (% 68) protein ve vücut açısından son derece önemli vitaminlerin kaynağıdır. İnsan vücudunun günlük alması gereken enerjinin yaklaşık % 55?inin karbonhidratlardan sağlanması gerekir. Ekmek, bu ihtiyacı karşılamada çok önemli bir rol oynar.

Şimdi ekmekle ilgili olarak en çok sorulan sorunun cevabını verelim. Sorumuz, ?ekmek şişmanlatır mı??, cevabımız ?Hayır şişmanlatmaz.? Demek ki bunca zamandır zayıflamaya çalışan çoğu kişinin diyete başlayınca günlük beslenmesinden ilk etapta çıkardığı ?ekmek?, sanıldığı gibi suçlu bir besin değildir. Ekmeğin şişmanlatıcı olduğuyla ilgili yaygın kanının bir geçerliliği yok.

İkinci sorumuz 'insan vücudunun gerçekten ekmeğe ihtiyacı var mı?' Elbette ekmek diyetteki tek karbonhidrat kaynağımız değil; sebze ve meyveler de bize karbonhidrat ve vitamin, mineral sağlayan önemli iki besin gurubu. Ancak Türk halkı günlük karbonhidrat ihtiyacının ancak 1/4?ünü bu besinlerden alıyor. Kalan kısmını ise ekmek ve ekmek grubundaki gıdalardan karşılıyor. Bu sebeple ikinci sorunun cevabı: ?Evet ekmeğe gerçekten ihtiyacımız var.?


Tahıllar ve meyvelerin içerdiği vitaminler farklıdır. Bazı B vitaminlerini sadece ekmekten ve tahıllardan alabiliriz. Unutmayın, karbonhidratsız beslenme şekli insanı güçsüz ve mutsuz yapar. Sonuç depresyona kadar gidebilir.

Ekmeğin karbonhidrat ihtiyacımızı karşılamamız açısından ne kadar önemli olduğunu artık biliyoruz. Ancakturkforum.net karbonhidrat ihtiyacınızı karşılamanın dışında bir çok sebeple de günlük beslenmemizde ekmeğe yer vermeliyiz:

- Ekmek; doyurucudur

- Komplex karbonhidrat içerir

- Yağ oranı düşüktür

- Vitamin kaynağıdır.

Doyurucu etkisini hepimiz biliyoruz, hatta bir çoğumuz ekmek yemeden doymadığımız ifade ederiz.

Komplex karbonhidrat olmasının anlamı ise şu: Kan şekerini yavaş yavaş yükseltir (meyvelerle kıyaslandığında). Böylece kan şekeri dengesinin korunmasına da yardımcı olur.

Yağ oranı düşüktür: Günümüzde obeziteye (şişmanlığa) en fazla yol açan besinin yağ ve yağlı gıdalar olduğu bilinmektedir. Bu sebeple diyetimizde öncelikli olarak ekmeği değil, yağlı gıdaları daha az tüketmeliyiz.

Vitamin kaynağı; B1, B6, Niasin gibi vücudumuz açısından son derece önemli vitaminleri sağlar.

Üçüncü ve son sorumuzun cevabını vermeden önce ?kimlerin ne kadar ekmek tüketmesi gerektiği?, yaş, cinsiyet, yaşam biçimi, meslek ve günlük aktivite düzeyine göre farklılık gösterse de aşağıdaki gibi ortalama miktarlar verilebildiğini hatırlatalım.

Üçüncü sorumuz ?hangi ekmek çeşidi daha faydalı? şeklindeydi.

Bu soruya cevap verebilmek için tek tek ekmek çeşitlerine bakalım ve hangi ekmeğin kimler için daha faydalı olduğunu görelim.

Buğday ekmeği: Kepeği tamamen ayrılmış undan elde edilen beyaz ekmektir. Beyaz ekmek bazı bağırsak rahatsızlıklarında (kolit, akut diare) ve bazı mide rahatsızlıklarında (ülser, gastrit gibi) diğer ekmeklere tercih edilebilir.

Mısır (darı) ekmeği: ?Çölyak? adı verilen gluten enteropatisi hastalığında tüketebilecek tek ekmektir. Kişi hastalık sebebiyle buğday, arpa ve çavdar unlarından elde edilen hiçbir ürünü tüketemez.

Kepek ekmeği: Dış kepeği ayrılmış, ancak embriyo ve iç kepeği ayrılmamış undan elde edilen mayalı ekmek, beyaz ekmeğe göre daha besleyicidir. Önemli bir B1 vitamini (thiamin) kaynağıdır. Bu sebeple çok kahve içenlerde ve düşük kalorili diyet yapanlarda tercih edilmelidir.

Kepek ekmeğini diabet, kostipasyon (kabızlık) spastik kolon hastalıkları ve doğum kontrol hapı kullananlar özellikle tercih etmelidir.

Çavdar Ekmeği: düşük tansiyonu olanlarda ve kalsiyum ihtiyacı fazla olan kişilerde kullanılmalıdır. İyi bir niasin kaynağı olması sebebiyle de diabet (şeker hastalığı), hipertroidizm ve sporcularda tercih edilmelidir.

Görüldüğü gibi özellikle esmer ekmek tüketimi genelde daha faydalı görünmektedir. Esmer ekmek yüksek lif ve buğday özündeki değerli vitaminleri içerdiği için pek çok hastalık durumunda tercih edilmelidir. Kişi, yukarıdaki bilgiler ışığında kendisine en uygun ekmeği seçebilir.

Son olarak ekmeğin günlük beslenmemizde yer alması gerektiğini unutmadan süt yoğurt sebze meyve ve et grubundaki diğer gıdalarla birlikte ve bir denge içinde tüketilmesi gerektiğini hatırlatmak istiyorum.